Jezus Chrystus, Arcykapłan Nowego Testamentu, gotuje się do złożenia ofiary krzyżowej. Antyfona na wejście, graduał, traktus i antyfona na komunię — to Jego modlitwa w obliczu nadchodzącej męki. W lekcji św. Paweł poucza nas o charakterze śmierci Zbawiciela, która jest jedyną i wieczystą ofiarą Nowego Testamentu. W ewangelii słyszymy z ust Jezusa wyznanie Bóstwa. Podobne wyznanie powtórzone w uroczystej formie przed Sanhedrynem stało się bezpośrednim powodem skazania Zbawiciela na śmierć.
(Mszał Rzymski w opracowaniu benedyktynów tynieckich, Poznań 1963)
Lekcja z listu św. Pawła Apostoła do Hebrajczyków:
Bracia: Chrystus stawszy się najwyższym Kapłanem dóbr przyszłych przez wyższy i doskonalszy, a nie ręką uczyniony, to jest nie z tego świata przybytek, i nie przez krew kozłów albo cielców, lecz przez własną Krew wszedł raz do miejsca Świętego dokonawszy wiecznego Odkupienia.
Jeśli bowiem pokropienie krwią kozłów i wołów i posypanie popiołem z jałowicy poświęcało skalanych ku oczyszczeniu ciała, jakoż daleko więcej Krew Chrystusa, który przez Ducha Świętego samego siebie bez skazy ofiarował Bogu, oczyści sumienie nasze od uczynków martwych abyśmy służyli Bogu żyjącemu!
I dlatego jest pośrednikiem nowego przymierza, żeby przez śmierć poniesioną na odkupienie przestępstw popełnionych za przymierza pierwszego, wezwani posiedli obiecane im dziedzictwo wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
(Hbr 9, 11-15)
Z Ewangelii według św. Jana:
Onego czasu: Mówił Jezus rzeszom żydowskim: «Kto z was dowiedzie mi grzechu? Jeśli wam prawdę mówię, czemu mi nie wierzycie? Kto z "Boga jest, słów Bożych słucha, wy dlatego nie słuchacie, że z Boga nie jesteście». Odpowiedzieli tedy żydzi i rzekli Mu: «Czyż nie słusznie mówimy, że jesteś Samarytaninem i czarta masz?» Odpowiedział Jezus: «Ja czarta nie mam, ale oddaję cześć Ojcu memu, a wyście mnie znieważyli. Ja nie szukam własnej chwały, ale jest ktoś, który szuka i sądzi. Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, jeśli kto zachowa naukę moją, nie zazna śmierci na wieki».
Tedy Mu rzekli żydzi: «Teraz poznaliśmy, że czarta masz. Abraham umarł i prorocy, a ty mówisz: Jeśliby kto zachował naukę moją, nie zazna śmierci na wieki. Czyżeś Ty większy od ojca naszego Abrahama, który umarł? Nawet Prorocy pomarli. Za kogo się uważasz?» Odpowiedział Jezus: «Jeśli ja sam siebie chwalę, chwała moja niczym nie jest. Ale jest Ojciec mój, który mnie uwielbia i o którym wy powiadacie, że jest Bogiem waszym, a nie poznaliście Go. Ale ja Go znam i jeślibym powiedział, że Go nie znam, byłbym podobnym wam kłamcą. Ale znam Go i nauki Jego strzegę. Abraham, ojciec wasz, z radością wyglądał dnia mojego, a ujrzał i uweselił się». Rzekli tedy żydzi do Niego: «Pięćdziesięciu lat jeszcze nie masz, a Abrahama widziałeś?» Rzekł im Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, pierwej nim Abraham był, jam jest».
Porwali tedy kamienie, by rzucić na Niego, a Jezus ukrył się i wyszedł ze świątyni.
(J 8, 46-59)
Okres Męki Pańskiej
Okres Męki Pańskiej obejmuje dwa tygodnie. Sama nazwa wskazuje, że Kościół, nie przestając wzywać do pokuty, zachęca wiernych do rozważania męki Pana Jezusa.
W tym okresie przede wszystkim podkreślona jest istota Kapłaństwa Chrystusa i Jego Ofiary. Jezus, z istoty swej Syn Boży, stał się pośrednikiem miedzy Bogiem a ludźmi. "Bo- powiada św. Paweł- Jeden Bóg,jeden też i pośrednik Boga i ludzi,- Człowiek Jezus Chrystus." (1 Tym 2,5) Jest to również przewodnia myśl listu do Hebrajczyków, który czytamy w Niedzielę Męki Pańskiej. W Nowym Zakonie jest tylko jeden Ołtarz, tylko jedna Ofiara; jeden jedyny Kapłan- Jezus Chrystus. "Jesteśmy uświęceni przez Ófiarę Jezusa raz na zawsze." Według Starego Obrządku "każdy kapłan staje codziennie, sprawując swój urząd i te same często składając ofiary, które nigdy grzechów zgładzić nie mogą. Ten zaś (Chrystus) Jedyny, złożywszy ofiarę za grzechy, siedzi po prawicy Bożej. Jedyną bowiem ofiarą doskonałymi uczynił poświęconych. Chrystus przez doskonałe posłuszeństwo oddał się Bogu, uczynił z siebie doskonałą ofiarę i w zastępstwie całej ludzkości przebłagał gniew Boży. Ofiara ta była krwawa, gdyż była zadośćuczynieniem za grzech. W ten sposób Chrystus ceną krwi swojej odkupił nas z niewoli szatana.
Liturgia Męki Pańskiej szczególnie nawołuje wiernych, aby wzięli udział w ofierze Chrystusa, już to łącząc się modlitwą i sercem z bolesnymi zdarzeniami z ostatnich tygodni Jego życia, już to przez pokutę własną i gorliwość życia. Ofiarę Chrystusa urzeczywistnimy w pierwszym rzędzie przez nasze uczestnictwo we Mszy Świętej i Komunii Wielkanocnej, realizując w ten sposób słowa św. Augustyna: "Całe to odkupione Miasto Boże, cyzli zbiór i społeczność świętych, jako powszechna ofiara jest Bogu poświęcone przez Kapłana Wielkiego, ktory też i siebie samego ofiarował w męce za nas." (Państwo Boże, X, 6)
Objaśnienia liturgiczne:
Począwszy od Niedzieli Męki Pańskiej, w niedziele i ferie kapłan nie odmawia psalmu 42 (Judica me) przed stopniami ołtarza, ponieważ psalm 42 jest introitem z niedzieli Męki Pańskiej i staje się już zbytecznym. W Introicie i psalmie 25 przy umywaniu rąk nie mówi się Gloria Patri. Jest to nawiązanie do liturgii pierwotnej oraz znak smutku i przygnębienia , gdyż podzczas Męki Boga- Człowieka, Majestat Boski został jakby przyćmiony. Począwszy od nieszporów przed Niedzielą Męki Pańskiej zasłania się wizerunek Pana Jezusa na krzyżach ołtarzowych i procesyjnych. We Mszy Świętej odmawiana jest prefacja o Krzyżu Swiętym.
Tekst na podstawie: "Mszał Rzymski z dodaniem nabożeństw nieszpornych" O. G. Lefebvre O.S.B, Bruges 1949, przekład polski opracowali mnisi opactwa w Tyńcu
