Język łaciński nie posiada jednolitego systemu wymowy. Za różnice w sposobie wymowy odpowiada przede wszystkim naturalna ewolucja tego języka - od starożytności aż do średniowiecza. Ze względu na rozpowszechnienie w Europie wymowa łaciny podlegała procesom fonetycznym zachodzącym w różnych językach narodowych, stąd zasady wymowy w różnych krajach mogą się różnić między sobą. Współcześnie wyróżniamy cztery szkoły wymowy łacińskiej: wymowę restytuowaną (pronuntiatio restituta) oraz trzy podszkoły wymowy tradycyjnej: północnoeuropejską, południowoeuropejską (kościelną) oraz anglosaską. W Polsce najczęściej stosuje się zasady wymowy tradycyjnej z uwzględnieniem cech nabytych wraz z ewolucją języka polskiego.
Wymowa głosek w języku polskim i łacińskim jest zbliżona. Różnice zebrano w tabeli:
| głoska |
wymowa |
przykład |
wymowa |
| c przed samogłoskami e, i, y, æ, œ |
c |
medicina |
medicina |
| c przed a, o, u oraz przed spółgłoską i na końcu wyrazu |
k |
columba
cantor
ecce |
kolumba
kantor
ekce |
| q (zawsze występuje w połączeniu z u) |
kw |
aqua |
akwa |
| ngu |
ngw |
sanguis
lingua |
sangwis
lingwa |
| su |
sw2 |
suavis |
swawis |
| v |
w |
vultus |
wultus |
| æ |
e1 |
ætas |
etas |
| œ |
e1 |
pœna |
pena |
| ph |
f |
philosophus |
filozofus |
| rh |
r |
rhetor |
retor |
| th |
t |
theologia |
teologia |
| s pomiędzy samogłoskami |
s |
rosa |
roza |
| y |
i |
mysterium |
misterium |
| x |
ks |
rex |
reks |
1 Wyjątkami są takie wyrazy jak: poeta, aer (powietrze), Michael. W tych wyrazach ae oraz oe czyta się oddzielnie.
2 Wyraz suus czytamy [
suus]